Aardgasvrij
De Route naar Aansluiten op Ons Warmtenet
Oog voor Warmte is er van overtuigd dat onze jaren 30 wijk kan worden voorzien van warmte middels een warmtenet met een temperatuur van ongeveer 50 graden. Maar dit kan alleen als onze warmtebehoefte daarop wordt aangepast. In oktober 2021 publiceerde de NOS een artikel waarin een aantal tips worden genoemd die onder meer zijn samengesteld op basis van informatie van adviesorganisatie Milieu Centraal en Energiebank Rotterdam. Dit zijn wat ons betreft de belangrijkste:
De meest voor de hand liggende tip: zet de kamertemperatuur op je thermostaat zo laag mogelijk. Staat die op 21 graden? Probeer een paar dagen 20,5. Daaraan gewend? Ga steeds een halve graad lager, tot het oncomfortabel wordt. "Verwarm vooral jezelf", zegt Pim Nusselder van Milieu Centraal. Dus trek een extra trui aan, wintersokken en thermisch ondergoed. "Of leg een dekentje over je benen of een elektrische deken op je bank of stoel." Dan is ook 18 of 19 graden misschien nog goed te doen. "En bewegen in huis, bijvoorbeeld schoonmaken, vermindert de gevoeligheid voor kou", zegt Jolt Oostra van Energiebank Rotterdam.
Verwarm je huis niet te lang. Overdag niemand thuis? Zet de verwarming op 15 graden, net zoals 's nachts. "Heb je vloerverwarming, zet die dan op 17 of 18 graden, anders duurt opwarmen te lang", zegt Nusselder van Milieu Centraal. Heb je een thermostaat die je per kwartier kan instellen? Probeer dan steeds een kwartiertje korter te verwarmen. Ga je rond 23.00 uur slapen? Verwarm dan tot 22.00 uur en kijk of het comfortabel is tot bedtijd. Probeer dan 21.45 uur, 21.30, enzovoort. Hoe beter geïsoleerd je huis, hoe langer het comfortabel blijft.
Heb je kamers die je weinig gebruikt? Draai de radiatorknop daar bijna dicht, op de vorstvrij-stand. Dan verwarm je niet voor niks. Heb je thermostaatknoppen op iedere radiator, zet daarop dan de temperatuur lager. Gebruik je je slaapkamer alleen om te slapen? Verwarm die dan ook niet, maar gebruik een extra deken, elektrische deken of kruik als je 't er te koud vindt.
Houd deuren van kamers dicht, zodat er geen warmte 'ontsnapt' van verwarmde naar onverwarmde kamers. "Kleine deurdrangertjes helpen om een deur (bijna) dicht te houden", zegt Oostra van de Energiebank. "Kleine kinderen en huisdieren kunnen dan nog makkelijk in en uitlopen en de warmte blijft in de kamer."
Verdiep je in de mogelijkheden van je cv-ketel. Bij veel cv-ketels kun je de temperatuur instellen van het water dat door de radiatoren gaat. Vaak staat dit standaard erg hoog afgesteld, op 80 graden. Maar hoe beter geïsoleerd je huis is, hoe lager je dit kan zetten. Probeer 70 graden, 60 graden, enzovoorts. In goed geïsoleerde huizen kan 35 graden al genoeg zijn.
Niet helemaal gratis, maar het kan wel veel besparing opleveren: koop radiatorfolie voor op de muur achter een radiator. Die folie kaatst warmte terug, waardoor je minder warmte 'verspilt'. Een paar vierkante meter koop je voor ongeveer een tientje. "Folie kun je met magneetjes vaak ook op de achterkant van een radiator bevestigen", zegt Jolt Oostra van Energiebank. "Dat staat wellicht mooier."
Maak kieren in je huis dicht met schuimband of tochtstrips. "Maar sluit nooit alles potdicht af", zegt Oostra. "Ventileren hoort de hele dag door te gaan, vaak via mechanische afzuiging en roostertjes. Hou die zoveel mogelijk open." Het klinkt tegenstrijdig dat je deuren en ramen dicht moet houden maar wel moet ventileren. "Toch is minder CO2 en meer verse zuurstof in huis essentieel. Daardoor verlies je inderdaad wat warmte", zegt Pim Nusselder van Milieu Centraal. "Er zijn manieren om dit te beperken: zelfregelende roosters of een ventilatie-unit met warmteterugwinning."
Nog een tip die wat kost: koop radiatorventilatoren. Die bevestig je onder radiatoren. Ze blazen warme lucht omhoog, zodat je kamer sneller opwarmt. Radiatorventilatoren zijn er vanaf 50 euro.
Werk je thuis op een open zolder, kijk dan of je die toch kan afsluiten met een gordijn of deur.
Gebruik een app om via je slimme meter inzicht te krijgen in je energieverbruik. En pas daarop je gedrag of instellingen aan als dat kan.
Minder gas gebruiken door te stoken met hout? Dat is zeer inefficiënt: volgens Milieu Centraal verdwijnt 90 procent van de warmte van een open haard door de schoorsteen. Bij een houtkachel is dat 20 tot 40 procent. En je stoot allerlei schadelijke stoffen uit zoals fijnstof, kankerverwekkende koolwaterstoffen (PAK's) en koolmonoxide.
We douchen gemiddeld vijf keer per week negen minuten lang. Douche minder en korter en zet het water minder warm, zolang het comfortabel is.
Ook de maximale temperatuur van warm water uit de kraan en douche kun je vaak instellen op je cv-ketel. Ook die staat meestal op 80 graden maar kan omlaag. Let op, verlaag het nooit tot onder de 60 graden! Dan kan de legionellabacterie overleven en die wil je niet in je kraanwater hebben.
Niet gratis, maar ook niet duur: koop een waterbesparende douchekop. Die gebruikt minder water en dus hoeft er minder water verwarmd te worden. Dus je bespaart zowel water als energie.
Echter dit is niet voldoende om aan te sluiten op ons warmtenet. Je zult je huis ook moeten isoleren. Onderstaande illustraties laten zien, wat er nodig is.
Racinelaan 17 is aardgasvrij
In ons onderzoek naar de mogelijkheden spraken we met Rense, buur van de Racinelaan die al veel ervaring heeft met aardgasvrij wonen. We vertellen je hieronder graag over zijn ervaringen.
Rense heeft zo’n 3 jaar geleden advies gevraagd aan diverse bureaus en installateurs om efficiënter en mogelijk aardgasvrij zijn huis te verwarmen. Hij was naast gemotiveerd om energie- en milieubewust te gaan wonen ook geschrokken van de maandelijkse € 350,-- (gas) energierekening van de vorige bewoners.
Mede door de uitkomst van vaak tegenstrijdige adviezen van adviesbureaus en installateurs heeft hij toen vrij snel zijn eigen plan getrokken en onderstaande aanpassingen uitgevoerd, geholpen met een (gunstige) lening van het Warmtefonds. Het financiële resultaat werd een maandelijkse energienota voor uitsluitend elektra van pakweg € 50,-- en een aflossing van € 125,-- voor een investeringslening.
Hierbij moet worden opgemerkt dat Rense vanuit de initiële lening naast de aanschaf van een warmtepomp ook bouwkundige werkzaamheden uitgevoerde en de installatie van zonnepanelen heeft gefinancierd.
Aanschaf en aanleg lucht-water warmte pomp
10 zonnepanelen op de niet optimale westzijde van het huis
Overal laagtemperatuurradiatoren
Spouwmuur isolatie
Dakisolatie
Vrijwel overal HR++ glas
Minimaal aantal ventilatieroosters (Rense houdt dit in de gaten. Een jaren30 huis is niet potdicht. Het kiert voldoende langs de kozijnen en via de open haard die samen voor voldoende “ventilatie” zorgen. Hij heeft dit gemeten met CO2 sensoren.)
Ondanks dat de zonnepanelen niet optimaal “in de zon” liggen blijken deze nog altijd voor 66% effectief. Het was vooral een esthetisch argument om ze aan de achterkant en niet aan de voor- en zichtkant van het huis aan te brengen.
Rense heeft zijn zoektocht en eigen energietransitie goed gedocumenteerd en zelfs tot “business” gemaakt voor zijn eigen adviesbureau en installatiebedrijf.
Toelichting op zijn systeem
De gasaansluiting is verwijderd!
Buiten in de voortuin staat een flinke warmtepomp met een COP van 4,5. Deze warmtepomp is buitengewoon stil. Binnen staat een regelunit / expansievat en een boiler voor de opslag van 300 liter. In de kruipruimte een ander expansievat van 60 liter.
De warmtepomp zuigt lucht aan en brengt water op een basis temperatuur van 35-40 graden voor de verwarming van de laag temperatuur radiatoren of 48 graden voor opslag in het boilervat van 300 liter. Dit is voldoende om te douchen voor 2 volwassenen en 2 kinderen. Iedere zaterdagavond wordt de boiler verwarmd naar 60 graden om legionella te voorkomen, waardoor juist op zondagochtend iedereen, indien gewenst, uitgebreid achter elkaar kan douchen.
De warmtepomp kan af en toe bevriezen en moet dus af en toe ontdooid worden. Dit gebeurt in combinatie met een expansievat in de kruipruimte. De warmtepomp wordt dan weer schoon en ijsvrij.
De 10 zonnepanelen leveren voldoende stroom om de warmtepomp draaiende te houden en dat resulteert in een energierekening van €50 per maand.